21 Νοεμβρίου 2015

Η πραγματική διάσταση του φόβου.

* Της Μπέτυς Μπαντά
Με αφορμή τα δημοσιεύματα διαδικτυακών φίλων που διάβασα περί τρομοκρατικών χτυπημάτων στο Παρίσι κι τις ‘ανέφελες’ κ ‘ανέμελες’ αντιδράσεις τους, μεταξύ γελοίου και σοβαρού, και έχοντας η ίδια ζήσει σε ‘δύσκολες’ αλλά καλά οργανωμένες χώρες με ‘εμπειρία’ σε τρομοκρατικές επιθέσεις, όντας παραλίγο θύμα επίθεσης του IRA, θα ήθελα να γράψω κι εγώ με τη σειρά μου τα παρακάτω:
Ο φόβος είναι το πιο καταλυτικό συναίσθημα. ‘Βίος βίου δεόμενος ουκ έστιν βίος’, όπως προείπε κ ο Μένανδρος. Δεν θα διαφωνήσω σε αυτό. Ποτέ δεν φοβήθηκα. Και ιδιαίτερα τον αδικαιολόγητο φόβο… το ‘αδεές δέος’…
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις ‘έσθ’ όπου το δεινόν εύ’. Που δηλαδή ‘ο φόβος’ ξεφεύγει από τον αυστηρό του ορισμό και όπως είπε κι ο Αισχύλος ‘είναι καλό πράγμα’. Μόνον ένας δειλός ή ένας ηλίθιος τολμάει να υπερηφανεύεται ότι δεν έχει νοιώσει ποτέ του φόβο (Bertrand Russell) .Η κατάλληλη λέξη είναι ‘proactive’…να είσαι ‘proactive’. Γιατί πάντα ο ‘φοβισμένος’ άνθρωπος είναι ‘τρομοκρατημένος’ πριν τον κίνδυνο, ο δειλός κατά τη διάρκεια και ο ‘θαρραλέος’ μετά…
Για όσους λοιπόν είστε τόσο αδαής, ευκολόπιστοι, ανώριμοι και διακηρύττετε με περίσσια ‘ποζεριά και αμυαλιά την ‘και καλά’ αντικομφορμιστική σας στάση έναντι στον πραγματικό κίνδυνο, καλό θα ήταν να ξυπνήσετε και να αντιμετωπίσετε τις καταστάσεις σαν ώριμοι ενήλικες, βάζοντας το μυαλό σας σε λειτουργία, χωρίς φόβο, αλλά με σύνεση των πράξεών σας, δρώντας κατασταλτικά αλλά και με σύνεση, πρόνοια και προφύλαξη, χαρακτηριστικά που θα σας προσδώσουν τον όρο του σκεπτόμενου –και μη φοβισμένου- ενήλικα… γιατί μου προκαλείτε τόσο γέλιο… που από την σχολική 5ήμερη είχα να νοιώσω…


** Η Μπέτυ έζησε τα γεγονότα στις 13/11 ενώ ήταν στο Παρίσι.. 

16 Νοεμβρίου 2015

Παρίσι 13/11/2015. Χωρίς Ελπίδα..

   Ο Ισλαμικός φανατισμός δεν απέχει πολλά χρόνια στην κλίμακα της ιστορίας από το Χριστιανικό φανατισμό. Απλά η Δύση κατάφερε μετά την Αντιμεταρρύθμιση και το Διαφωτισμό μέσω του κοσμικού κράτους και όχι αναίμακτα να υποσκελίσει το ιερατείο και τη μισαλλοδοξία του. Ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια ακόμη έκφραση φανατισμού και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.   
   Αλήθεια, ποια θρησκεία αποδέχεται το σαρκασμό, την αντίθεση, τη μη δογματική γνώση και αλήθεια; Σε ποια θρησκεία η θέση της γυναίκας είναι στην ίδια μοίρα με του άντρα; Ποια θρησκεία αποδέχεται την ελευθεριότητα της τέχνης; Ερωτήματα που ενώ έχουν απαντηθεί μετά την πνευματική ώθηση που έδωσε Διαφωτισμός και θα έπρεπε να εκλείπουν παραμένουν επίκαιρα. Ακόμα και στη Δύση που το κοσμικό κράτος κατάφερε να υποσκελίσει τη δύναμη του Χριστιανικού ιερατείου, ο θρησκευτικός φανατισμός δεν έπαψε να υπάρχει, να αναζωογονείται ή να υποδαυλίζεται από αυτό. 
   Κι αν στη Δύση η εκκοσμίκευση κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολιτισμό ανοχής και αποδοχής προς το διαφορετικό, η Ανατολή ακολούθησε αντίστροφη πορεία. Από τον προοδευτισμό της γέννησης του Ισλάμ κατέληξε στην ανάπτυξη ακραίων ομάδων και ιερατείων που οι ιεροί πόλεμοι επιχειρούν να γίνουν μέρος του δόγματος. Τα γεωπολιτικά παιχνίδια των Δυτικών κρατών την τελευταία πεντηκονταετία χρησιμοποίησαν αυτή την τάση προς όφελος τους. Άλλοτε ενισχύοντας, άλλοτε χρηματοδοτώντας ή εξοπλίζοντας ακραίες ομάδες, και στις χειρότερες περιπτώσεις δίνοντας τους την εξουσία. Ποντάροντας στο μίσος που όμως θα γύριζε κάποτε εναντίον τους. Και όπως πάντα στην ιστορία, εις βάρος αθώων όπως σήμερα στο Παρίσι. 
   Η χρονική συγκυρία, χειρότερη από ποτέ. Μια Ευρώπη που έχει απολέσει τα πνευματικά και πολιτιστικά πρωτεία, μια Ευρώπη που η άνοδος των άκρων και του ρατσισμού είναι συνεχής και με μια πρόοδο που η τάση της τείνει να γίνει γεωμετρική. Μια Ευρώπη που συντηριτικοποιείται συνεχώς και οι εθνικισμοί και οι φανατισμοί ξανα-ανατέλουν. Μια Ευρώπη που δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά μα κυρίως ανθρωπιστικά με το μεταναστευτικό. Αυτή η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει με ψυχραιμία ένα γεγονός που μπορεί να αποτελέσει μια σπίθα στα αρρωστημένα μυαλά των δικών της φανατικών. 
   Γιατί πλέον δεν είναι αναγκαία μόνο η εκκοσμίκευση του φανατικού Ισλαμικού κομματιού αλλά και η επιστροφή της Ευρώπης σε αξίες που φθίνουν. Μοναδική ελπίδα είναι η ανθρωπιστική παράδοση που χτίστηκε τα χρόνια μετά τον πόλεμο να αφυπνίσει τις συνειδήσεις και να αντιπαρατεθεί με το φανατισμό που ανακάμπτει. Να επαναφέρει την αξία στον άνθρωπο ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, καταγωγής ή ιδιαιτερότητας. Να μήν επενδύσει στο φόβο και να σταματήσει να υψώνει τείχη γιατί ο διαχωρισμός και ο αποκλεισμός φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Υπάρχει λύση; Ναι αν αντί για πόλεμο ασχοληθεί σοβαρά με το να κόψει τις πηγές χρηματοδότησης και εξοπλισμού του ISIS ή αν ο υπόλοιπος μουσουλμανικός κόσμος εναντιωθεί για να τους απομονώσει.  

Υπάρχει αυτή η ελπίδα; Πολύ φοβάμαι πως δεν φαίνεται στον ορίζοντα… 

* Το παρόν κείμενο με ελάχιστες τροποποιήσεις είναι ουσιαστικά αναδημοσίευση του άρθρου μετά τη δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo.  Δυστυχώς και αυτό απαντά στην ελπίδα, δεν άλλαξε απολύτως τίποτα απο τότε..